To γυμνό στήν τέχνη από την εποχή της αρχαιότητας μέχρι τις μέρες μας!

Ας ξεκινήσουμε από τον ορισμό. «Υπάρχει το γυμνό και το ξεγυμνωμένο», έγραφε ο ιστορικός τέχνης και τέως διευθυντής της Εθνικής Πινακοθήκης του Λονδίνου, Κένεθ Κλαρκ. Στην πρώτη περίπτωση το μοντέλο στέκεται μπροστά στον ζωγράφο ή τον φωτογράφο σαν να είναι ο τελευταίος αόρατος μάρτυρας. Δεν του δίνει καμιά σημασία. Στη δεύτερη περίπτωση, όμως, η πόζα και το βλέμμα αποκαλύπτουν τη συναίσθηση ότι είναι αντικείμενο πόθου, θαυμασμού, έμπνευσης. Από την αρχαιότητα ώς τις ημέρες μας, η ιστορία της τέχνης εμπλουτίζεται διαρκώς από παραστάσεις γυμνών –ή και ξεγυμνωμένων– σωμάτων. Το τοπίο του ανθρώπινου σώματος έχει υμνηθεί σε θρησκευτικές, μυθολογικές, ιστορικές, ερωτικές απεικονίσεις. Ασημοι και διάσημοι καλλιτέχνες έχουν συναντηθεί κάποτε στον ίδιο υψηλό σφυγμό, που παράγει η εικόνα ενός οικείου ή ξένου γυμνού σώματος. Αν είναι έτσι, τότε γιατί μέχρι σήμερα η τετριμμένη πλέον θέα του μπορεί να ενοχλεί ή να σοκάρει κάποιους, δοκιμάζοντας τα όρια του πουριτανισμού μας; Γιατί παραμένει ένα από τα αγαπημένα θέματα των δημιουργών, πέραν του ότι αποτελεί το πρώτο μάθημα που διδάσκεται στις Σχολές Καλών Τεχνών; Πώς οι θεατές προσλαμβάνουν σε κάθε εποχή το γυμνό και ειδικότερα στη δική μας, που είναι όλα στο φως της ήλιου (ή της οθόνης του υπολογιστή); Το γυμνό ως αυτόνομο είδος ξαναγυρίζει στην τέχνη, ύστερα από την έκλειψη του Μεσαίωνα, τον καιρό της Αναγέννησης, γύρω στα μέσα του Κουατροτσέντο (15ου αιώνα).Από την εποχή εκείνη έγινε θεσμός κάθε γυμνό στη ζωγραφική να έχει πρότυπο την Αφροδίτη, να είναι «ντυμένο» με τη θριαμβική γύμνια της θεάς του Έρωτα. Οι εξαιρέσεις ήταν πολλές και συχνά δημιουργούσαν σκάνδαλο. Ο Ρεαλισμός απομυθοποιεί το γυμνό, που απεικονίζεται γδυμένο, χωρίς τη μυθική αύρα της εξιδανίκευσης (η Γυμνή Μάγια του Γκόγια, τα γυμνά του Κουρμπέ, η Ολυμπία του Μανέ).Στην Ελλάδα η διδασκαλία του γυναικείου γυμνού μοντέλου στο Σχολείο των Τεχνών καθιερώνεται μόλις το 1904. To γυμνό ως τέχνη όταν… - « υπονοεί τον ερωτισμό, το πάθος και το ρεαλισμό χωρίς να το δείχνει». - δεν είναι προοίμιο της πορνογραφίας. - εξυπηρετεί σκοπούς ενημέρωσης (ουσιαστικής διαφήμισης) και όχι προβολής, επαγγελματικής και οικονομικής ανόδου γιατί προκαλεί αποστροφή και δεν είναι γνήσιο. - δεν γίνεται επάγγελμα η ομορφιά του σώματος και δεν ευτελίζεται το σώμα που στην «αρχαιότητα μαζί με τα γεννητικά όργανα θεωρούνταν θεία και ήταν αντικείμενα λατρείας» - εμφανίζεται στο θέατρο η το χορό «για να έχει καλλιτέχνης μεγαλύτερες εκφραστικές δυνατότητες». - ο φωτογράφος η ο ζωγράφος μέσα από τις δικές του οπτικές γωνίες προβάλει το ιδεατό γυμνό κορμί, αποτυπώνει την έκφραση ενός βλέμματος ή την αμηχανία μιας κίνησης. - εμπνέει γλύπτες (τα αγάλματα αποτέλεσαν την εντυπωσιακή εκδοχή της αρχαίας τέχνης - Αφροδίτη της Μήλου). - αναφέρεται στη σπουδή του ανθρώπινου σώματος και τη μάθηση των σπουδαστών (μπροστά σε ένα γυμνό μαθητεύει ο κάθε σπουδαστής). - είναι "...η επιτομή της ανθρώπινης ομορφιάς" gerontakos.blogspot.com olonos.blogspot.com